Geschreven door Tom Moor en Maikel Batelaan
De Vlootstrategie
De beperkingen van de focus op de core business
Veel bedrijven blijven zich richten op de uitbreiding en innovatie van hun core business. Dit model heeft jarenlang gewerkt: bedrijven blijven hun kernactiviteiten optimaliseren en versterken. Het idee is dat alles draait om het verbeteren van wat al bestaat. Maar in een tijd van snel veranderende markten en onvoorspelbare disrupties, biedt deze benadering niet altijd de flexibiliteit die nodig is om te overleven.
Wie alleen focust op de core business kan vast komen te zitten als de omgeving verandert.
De technologie evolueert in hoog tempo, geopolitieke ontwikkelingen zorgen voor instabiliteit, en nieuwe spelers treden snel op de markt. Bedrijven die blijven vasthouden aan hun vertrouwde core business kunnen moeite hebben om snel genoeg aan te passen aan deze versnelde veranderingen.
Turbulentie is de nieuwe realiteit
De wereld is onvoorspelbaarder dan ooit. Denk bijvoorbeeld aan de energiepolitiek onder Donald Trump: terwijl zijn regering de fossiele brandstoffen stimuleerde, gingen andere markten juist door met de transitie naar duurzame energie. Bedrijven die zich uitsluitend op fossiele brandstoffen hadden gefocust, werden kwetsbaar. Maar bedrijven met een vlootstrategie—die zowel fossiele als hernieuwbare energie in hun portfolio hadden—konden profiteren van de veranderingen zonder hun lange-termijnstrategie in gevaar te brengen.
Als de wereld snel verandert, is het cruciaal om niet vast te zitten aan één koers.
Turbulentie is geen tijdelijke situatie. Of het nu gaat om pandemieën, technologieën die disruptief zijn, of geopolitieke verschuivingen: bedrijven die niet in staat zijn om meerdere groeipaden tegelijkertijd te verkennen, lopen het risico achter te blijven.
Van één schip naar een vloot
De vlootstrategie biedt een krachtig alternatief. In plaats van alles in te zetten op één groot schip (de core business) en wat innovatie activiteit eromheen, bouw je een vloot van verschillende schepen—elk geschikt voor een ander type uitdaging. Denk aan een combinatie van stabiele kernactiviteiten, snelgroeiende business units en kleinere, flexibele startups.
Een vloot kan zich aanpassen aan elke zee, terwijl een tanker vastzit aan zijn eigen koers.
Door te diversifiëren in je bedrijfsactiviteiten, creëer je meer opties. Hierdoor ben je niet alleen beter bestand tegen disruptie, maar kun je ook sneller inspelen op kansen die verder buiten je core business liggen.
Kijkend naar McKinsey’s 3 Horizons Model bedoelen we hier vooral Horizon 2 (Nieuwe innovatie) en Horizon 3 (disruptieve innovatie) mee. Zo bouwt het management een systeem wat zowel weerbaar is voor disruptie en ontwrichting, en tegelijk hier sneller van profiteert.
Voorbeeld: Amazon als vlootstrategie in actie
Een sterk voorbeeld van een bedrijf dat de vlootstrategie toepast, is Amazon. Wat begon als een online boekwinkel is uitgegroeid tot een gigantisch netwerk van business units. Naast e-commerce heeft Amazon:
- Amazon Web Services (AWS), een cloudcomputing-dienst die inmiddels een van de grootste ter wereld is.
- Prime Video, dat zich stevig heeft gepositioneerd in de streamingmarkt.
- Whole Foods, waarmee Amazon zijn fysieke retailactiviteiten uitbreidde.
Door deze diversificatie kan Amazon niet alleen de risico’s spreiden, maar ook snel inspelen op nieuwe technologieën en markten. Als e-commerce tegenwind krijgt, kan AWS de klappen opvangen, en nieuwe innovaties kunnen snel worden geïmplementeerd binnen het bestaande ecosysteem.
Waarom de Vlootstrategie?
- Innovatie kan niet alleen in de core business plaatsvinden. Nieuwe markten en businessmodellen moeten verkend worden om competitief te blijven.
- Risico’s zijn moeilijk voorspelbaar. Door meerdere businessmodellen te omarmen, bescherm je jezelf tegen onverwachte veranderingen.
- Wendbaarheid is belangrijker dan schaalgrootte. De bedrijven die het snelst kunnen reageren op veranderingen, zullen uiteindelijk de winnaars zijn.
De vlootstrategie vraagt van bedrijven dat ze niet enkel de core business blijven verbeteren, maar ook buiten de gebaande paden durven denken en handelen. Dit is essentieel om te blijven profiteren van de kansen die zich aandienen in een steeds complexere en sneller veranderende wereld.
De volgende stap: Waar liggen jouw kansen?
Het wordt steeds duidelijker dat bedrijven die enkel blijven innoveren binnen hun bestaande structuren, het moeilijk gaan krijgen. De vraag is nu: waar liggen de groeikansen buiten je huidige core business? In de volgende blogs zullen we verder ingaan op hoe je de vlootstrategie implementeert en deze diversiteit effectief in je organisatie kunt integreren.
