Geschreven door Tom Moor en Maikel Batelaan
In de vorige blogs hebben we besproken hoe de vlootstrategie bedrijven helpt zich aan te passen aan een wereld die steeds sneller verandert en vol turbulentie zit. Van grote corporates tot kleinere bedrijven, de vlootstrategie biedt een flexibele, robuuste manier van bedrijfsstrategie. Maar wat als je een kleiner bedrijf hebt? Is vlootdenken alleen weggelegd voor gigantische bedrijven zoals Amazon? Wij denken van niet.
Wat is Vlootdenken?
Vlootdenken draait om het bouwen van een ecosysteem van verschillende, maar onderling verbonden, businessmodellen. In plaats van te blijven vertrouwen op één enkele core business, zoals een traditionele ‘tanker’ die langzaam maar vast koers houdt, stel je een vloot samen van diverse schepen die in verschillende richtingen kunnen varen en flexibel kunnen reageren op kansen en bedreigingen. Een core business blijft belangrijk, maar je hebt ook flexibele innovaties die je kansen bieden in andere markten.
Een vloot kan zich aanpassen aan elke zee, terwijl een tanker vastzit aan zijn eigen koers.
Deze filosofie is niet alleen toepasbaar voor multinationals, maar ook voor kleinere bedrijven. Vlootdenken is een strategie die je op elk niveau kunt implementeren.
Vlootdenken in grote en kleine context
Neem bijvoorbeeld Amazon, een voorbeeld uit onze vorige blog. Amazon heeft zijn core business, e-commerce, maar breidde zich ook uit naar verschillende andere businessmodellen zoals Amazon Web Services (AWS), Prime Video en Whole Foods. Deze diversiteit maakte Amazon flexibeler en robuuster, en stelde het in staat om verschillende markten te verkennen.
Maar wat als je geen groot bedrijf hebt, maar bijvoorbeeld een koffiezaak? Ook hier kun je vlootdenken toepassen.
Voorbeeld: Kamu – Coffee & Bikes
Kamu is een voorbeeld van vlootdenken toegepast op een klein bedrijf. Het in 2016 opgerichte café in de Boschstraat biedt niet alleen koffie, maar ook fietsen en fietsreparaties. Wat begon als een eenvoudige koffiebar, is nu een veelzijdige zaak waar klanten terecht kunnen voor verschillende diensten: een heerlijke kop koffie, een fiets repareren, een nieuwe fiets kopen, of gewoon een fijne plek om te werken of te ontspannen.
Kamu heeft zijn core business — koffie — maar biedt daarnaast diverse, complementaire diensten zoals fietsen en fietsreparaties aan. Deze strategische diversificatie maakt Kamu niet alleen een gezellige huiskamer voor de buurt, maar biedt ook meerdere inkomstenstromen. Wanneer bijvoorbeeld de verkoop van koffie wat minder is, kunnen ze nog steeds rekenen op klanten die voor hun fiets komen. Deze diversiteit zorgt voor stabiliteit en maakt Kamu flexibel, zelfs wanneer de koffieverkoop fluctueert.
Kamu is niet alleen een plek voor koffie, maar een community. Door te diversifiëren en een breder aanbod te creëren, blijft de zaak relevant, zelfs in tijden van verandering.
Hoe klein kan vlootdenken zijn?
De kracht van vlootdenken ligt in de flexibiliteit en de diversiteit die het biedt, ongeacht de grootte van het bedrijf. Een IT-consultancybureau, bijvoorbeeld, zou naast adviesdiensten ook detachering of software-abonnementen kunnen aanbieden, waarbij de verschillende diensten als verschillende ‘boten’ functioneren. Het toevoegen van nieuwe businessmodellen hoeft geen enorme investering te betekenen—het kan beginnen met kleine, slimme experimenten die het bedrijf helpen groeien en zich aanpassen aan nieuwe kansen.
Wat maakt vlootdenken voor kleine bedrijven zo krachtig?
Voor kleinere bedrijven is de vlootstrategie bijzonder effectief omdat:
- Risicospreiding: Je spreidt je risico’s over verschillende businessmodellen, wat je helpt om stabiel te blijven als één stroom tijdelijk stagneert.
- Flexibiliteit: Kleine bedrijven kunnen sneller inspelen op veranderingen en zijn minder gebonden aan een rigide, starre structuur.
- Innovatie: Door je bedrijf op verschillende manieren te diversifiëren, blijf je niet alleen relevant, maar blijf je ook vernieuwen en experimenteren.
De voordelen zijn duidelijk: je kunt meerdere inkomstenstromen ontwikkelen en experimenteren met nieuwe ideeën, terwijl je tegelijkertijd verbonden blijft met de kern van je bedrijf. Dit maakt je bedrijf niet alleen veerkrachtiger, maar ook beter gepositioneerd voor de toekomst.
De nadelen van vlootdenken voor kleine bedrijven
- Hogere complexiteit & kosten: Het beheren van meerdere businessmodellen verhoogt de operationele kosten en vraagt om meer coördinatie, wat kleine bedrijven extra belast.
- Focusverlies: Te veel diversificatie kan de focus op de core business verwateren, wat de kwaliteit van de kernactiviteiten kan beïnvloeden.
- Beperkte middelen: Kleine bedrijven hebben vaak niet de middelen om meerdere initiatieven tegelijk te ondersteunen, wat kan leiden tot overbelasting.
- Risico van versnippering: Te veel verschillende producten of diensten kunnen verwarring creëren en het merk verwateren.
- Moeilijkheid in schaalvergroting: Niet alle onderdelen van de vlootstrategie bereiken de schaal die nodig is om winstgevend te zijn, zeker voor kleinere bedrijven met beperkte resources.
De Overstap naar Vlootdenken blijft spannend
Hoewel vlootdenken voor kleine bedrijven zeker uitdagingen met zich meebrengt, biedt het ook kansen voor meer flexibiliteit en groei. Het creëren van een diverse set van initiatieven kan helpen om risico’s te spreiden en nieuwe markten te verkennen. Het is echter essentieel dat kleine bedrijven de juiste balans vinden tussen diversificatie en focus op hun kernactiviteiten. Met de juiste resources en strategie kan vlootdenken zelfs voor kleinere ondernemingen een waardevolle manier zijn om in een onvoorspelbare wereld robuust en toekomstbestendig te blijven.
