Geschreven door Niek van Droffelaar
Het is inmiddels vier jaar geleden dat ik het voorrecht had van dagelijks wakker worden met een geitje voor de deur. Wees gerust, het was niet mijn hipster huisdier in Amsterdam-West of knuffelproject opgelegd door mijn life coach. Want dit geitje bestaat echt en ligt naar alle waarschijnlijkheid nog steeds voor dezelfde deur in Kofi Pare, Ghana (zie foto). Sterker nog, dit Ghanese geitje staat symbool voor een van de grootste omslagmomenten in mijn leven.
Een mens krijgt op de gekste momenten een inzicht dat de koers van zijn leven zal bepalen. Helaas komt een dergelijk inzicht niet tot stand vanachter een kantoorbureau of op de koffie bij je schoonmoeder. Het zijn de momenten dat je je kwetsbaar voelt of alleen bent en dat je op een compleet onverwacht moment tot een nieuw inzicht komt: “Dit is het! Nu weet ik wat ik anders ga doen!” Een Duits/Amerikaans hoogleraar genaamd Otto Schamer heeft hier de bekende ‘Theorie U’ over geschreven.
Vier jaar geleden werkte ik bij een Amerikaans bedrijf dat wereldwijd belang had in de productie van cacao door het verkopen van o.a. chocolade en biscuit. Het bedrijf had een omvangrijk ontwikkelingsprogramma opgetuigd om de lokale cacaoboeren in (voornamelijk) Ghana vanaf de wortel van hun lokale bestaan te ondersteunen. Ik wilde hier meer over weten. Na een grote inzamelingsactie thuis ben ik naar Ghana gevlogen om mij in te zetten als vrijwilliger op een lokale cacao boerderij. Mijn intentie was om te leren over de Ghanese cacao productie, om les te geven en om foto’s te maken voor de commercie. Maar toen ik terugkwam heb ik mijn leven omgegooid en ben ik begonnen met werken als consultant op het gebied van leiderschap en samenwerking. Dankzij mijn Ghanese geitje. Waarom? Daar kwam ikzelf ook pas later achter.
De Theorie U van Otto Scharmer legt in heel veel woorden uit dat het aangaan van een uitdaging of lastige situatie niet start met de antwoorden die voor jou al bekend zijn. Maar door juist je open te stellen voor andere perspectieven geef je jezelf de mogelijkheid nieuwe inzichten te creëren. Deze nieuwe inzichten kun je enkel ontvangen als je je innerlijke overtuigingen van angst, oordeel of cynisme weet uit te stellen. Hiermee ga je een probleem niet alleen te lijf met je hoofd, maar maak je ook verbinding met je gevoel. Meer verbinding maken met jezelf is lastig vanachter je bureau, dus helpt het om je los te koppelen van de dagelijkse praktijk. Dit kan men bereiken door de natuur in te gaan, te mediteren, tijdens een interessante dialoog met je coach of – in mijn geval – een Ghanees hutje op te zoeken met een geit voor de deur.
In Ghana was ik ver verwijderd van huis, werk, verwachtingen, internetverbinding en andere onnodige afleidingen. Het simplistische leven van buiten wassen onder een boom met slapende kippen boven mijn hoofd gaf mij iets nederigs. Ik was even ontheemd van alle westerse voorrechten en overgeleverd aan het eenvoudige Ghanese boerenleven. Zonder dat ik het doorhad begaf ik mij in een wereld zonder belastende interne overtuigingen en kon ik mij openstellen voor nieuwe perspectieven. Deze fase wordt door Scharmer omschreven als “Presencing”; ofwel leven in het ‘hier en nu’. Zonder al te zweverig te worden kon ik op dat moment makkelijker verbinding met mijn gevoel en waar mijn hart zou liggen voor de toekomst. En op een ochtend, toen ik zat te ontbijten naast mijn geitje, kwam het inzicht. En zo geschiedde.
